.
İşyeri açarken işyerinin yasal ve kurumsal yapısına karar vermek en önemli kararlardan biridir. İşiniz için en uygun yapı, yapacağınız iş, Maliye’nin belirlediği kriterlerin büyüklüğüne, türüne, işinizde ortak olup olmayacağına göre değişir. Eğer tek başınıza çalışmayı ve herhangi bir ortakla iş kurmayı düşünmüyorsanız şahıs şirketi türünde işletmenizi açabilirsiniz. Gelir vergisine tabi olacağınız bu yasal türde, borçlulara karşı tüm mal varlığınızla sorumlu olacaksınız. Esnaf, sanatkâr, gerçek şahıs işletmesi, serbest meslek erbabı işinize uygun tür olabilir.
Eğer ortaklık kurarak bir işletme açacaksanız, Gelir vergisine tabi olacağınız, adi ortaklık, kollektif şirket veya adi komandit türünde de işletmenizi kurabilirsiniz. Bu türlerde işletme kurduğunuzda borçlulara karşı tüm mal varlığınızla sorumlu olacaksınız.
Sermaye şirketi kuracaksanız eğer, en az 2 ortakla yola çıkmak durumundasınız. Limited, anonim ve komandit şirket bu sınıfa girer. Kurumlar vergisine tabi olursunuz bu türde işletme kurduğunuzda ve asıl cazip olan şey, borçlulara karşı sadece işletmeye koyduğunuz sermaye kadar sorumlu olmanızdır. Yalnız dikkat edilmesi gereken nokta, SGK ve vergi borcu için devlet, eğer sorumlu yönetici konumundaysanız, şahsi mal varlığınıza icra yoluyla el koyabilir.
İşyeri açma işlemleri:
Gerçek Usul (Şahıs şirketleri)
İşyeri açmanın başlangıç ve bitiş noktası Vergi Dairesi’dir. Gerçek Usulde işyeri açacakların vergi dairesine verilmek üzereişe başlama / bırakma bildirimi formu doldurması gerekmektedir. Vergi dairelerinden alınan bu form;
1) Gerçek kişilerde mükellef tarafından imzalanır.
2) Muhasebeci veya mali müşavir aracılığıyla düzenlenmesi halinde, bildirim bu kişiler tarafından da ayrıca kaşe / mühür basılmak suretiyle imzalanır.
İşe başlama bildirimi ekinde aşağıdaki belgelerin sunulması gereklidir:
1- Noter onaylı imza sirküleri
2- Onaylı nüfus cüzdanı sureti, (mükellefin vergi dairesine bizzat başvurması halinde nüfus cüzdanının fotokopisi müdür yardımcısı, şef veya görevlendirilecek bir memur tarafından aslı ile karşılaştırılarak "Aslının Aynıdır" şeklinde tasdik edilir.)
3- İkametgâh senedi
4-Ticari plakalı nakil vasıtaları sahiplerinden bu taşıtlara ilişkin fatura veya noter senedinin tasdikli bir örneği, (fatura veya noter senedi örneğinin aslı ile birlikte ibraz edilmesi halinde müdür yardımcısı veya şef tarafından tasdik edilir.)
Bu belgeler, işletmenizin ve/veya şubenizi açacağınız bulunduğu bölgeden sorumlu olan vergi dairesine verilir.
Bir işyeri açıldığında, devralındığında, çalışma konusu değiştirildiğinde veya kapatıldığında en geç 1 ay içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüğüne bildirilmek zorundadır.
Vergi dairesinden yoklama memurunun geldiği gün, Sosyal Güvenlik Kurumu’na, işletmenizin kurulduğuna dair bildirimi yapmanız gerekir. Aksi takdirde asgari ücretin 3 katı ceza kesilebilir. Bu bildirim için şu belgeler hazırlanır:
- 2 adet SSK işyeri bildirgesi (matbu)
- İşyeri Yetkili Bilgileri (matbu)
- Nüfus Cüzdanı Sureti
- İkametgâh İlmühaberi
- Belediye küşat ya da işyeri açma izin belgesi fotokopisi
- Vergi levhası fotokopisi
- Bağlı bulunduğu Oda, dernek veya birliklerden alınacak kayıt sureti
- Kira kontratı veya tapu fotokopisi
- İş ihaleli ise ihale sözleşmesi
- Defter ve belge düzenleyen muhasebeci-mali müşavirlerin belgesi
- İşveren vekillerinin noter tasdikli vekâletnameleriİş ihaleli ise ihale sözleşmesi veya işyeri teslim tutanağı
Eğer yaptığınız iş, esnaf ve sanatkârlar odasına kaydolunmayı gerektiriyorsa, 5362 Sayılı Kanun’un 68. Maddesinin 1. Fıkrasına göre esnaf ve sanatkârlar çalışmaya başladıktan sonraki 30 gün içerisinde bağlı bulundukları Esnaf Sicil Müdürlüğü’ne kayıt olmak ve bunu Esnaf Sicil Gazetesi’nde ilan ettirmekle zorundadır.
Esnaf siciline kayıt için istenen belgeler şunlardır:
- Vergi levhası fotokopisi
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- İkametgâh belgesi (resimli)
- 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamına alınan il ve mesleklerde faaliyette bulunacak esnaf ve sanatkârlardan ustalık belgesi veya satış elemanlığı belgesinin bir örneği.
Ayrıca yine bazı işlerin yapılabilmesi için İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı alınması zorunludur. Belediyeler veya organize sanayi bölgesi yönetimleri ruhsat verme konusunda yetkili olup kuracağınız işin türüne göre farklı belge ve şartları sizden ister ve bu şartları karşılamanız durumunda ruhsat verir. Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgiyi mevzuatla ilgili bilgi notunda bulabilirsiniz.
Sermaye Şirketleri (Tüzel kişiler)
- Komandit Şirket; Sermaye şirketi olan bu şirket türünde, ‘komandite’ ortakları (borçlulara karşı sınırlı sorumlu ortak) ile sermayelerini arttıran, ‘komanditer’ ortakları (borçlulara karşı sınırsız sorumlu ortak) ile de faaliyetlerini sürdüren şirketlerdir. Komandit şirketlerde komanditer olanlar şirkete yalnız sermayeleri ile katılarak gücünü arttırırlar, komandite olanlar ise, hem komanditerler gibi, hem de şirkette bizzat çalışma ve söz sahibidirler.
- Anonim Şirketler; Sermayesi hisselere bölünmüş olan en büyük şirket çeşididir. Anonim şirketlerde sermaye payları yetkililer tarafından satışa çıkarılarak şirketin sermayesi önemli miktarlarda arttırılır. Alanın ismi yazılı ise buna, “nama muharrer hisse senedi”, isim yazılı değilse, “hamiline mahsus hisse senedi” denir. Şirketin genel kurulu (ortaklardan oluşur), yönetim kurulu, genel müdürü ve yeteri kadar denetçisi vardır.
- Limited Şirket: En az iki en çok elli kişi ile kurulan, koydukları sermaye kadar şirkette sorumluluğu bulunan ortakların oluşturduğu şirkettir. Limited şirketin sermayesi Anonim şirketteki gibi paylara bölünmemiştir.
- Kooperatif Şirket: Aynı üretim dalında faaliyet yapan kişilerin (ziraatçı ve küçük sanatkarlar gibi) sermayelerinin bir kısmını bir araya getirerek ekonomik amaçlarla oluşturdukları şirket çeşididir.
- Kollektif şirket; Birden fazla şahsın bilgi, beden ve sermaye güçlerini bir araya getirerek yaptıkları ortaklıkla meydana gelen şirkettir. Şirket doğrudan şahıslara dayandığı için buna şahıs şirketi de denir. Genellikle aynı aile veya yakın şahıslardan oluşur.
Sermaye Şirketi kurmak için;
Limited, Anonim veya Komandit şirket gibi tüzel kişilikleri kurulması halinde yine Vergi Dairesi’ne verilmek üzere işe başlama / bırakma bildirimi düzenlenmesi gerekir. Vergi dairelerinden alınan bu form;
a) Tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayanlarda bunları temsile yetkili kişiler tarafından imzalanır.
b-) "İşe Başlama / Bırakma Bildirimi"nin muhasebeci veya mali müşavirler aracılığıyla düzenlenmesi halinde, bildirim bu kişiler tarafından da ayrıca kaşe/mühür basılmak suretiyle imzalanır.
İşe başlama bildirimi ekinde;
1- Şirketin ana sözleşmesi’nin noter onaylı bir örneği
2-Ticaret Sicili’ne müracaatına ait belge,
2- Ortakların nüfus cüzdanı sureti,
3- Yeni kurulacak sermaye şirketlerinde hissesi en yüksek beş ortağın vergi kimlik numarası,
4- Ortakların ikametgâh belgeleri,
5- Şirketi temsile yetkili kişilerin noter onaylı imza sirküleri,
6- Yeni kurulacak sermaye şirketlerinde Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Genel Müdürlerine (Limited Şirketlerde Müdürlere) ait vergi kimlik numarası,
Vergi dairesinden yoklama memurunun geldiği gün, işletmemizin kurulduğuna dair bildirimi Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapmanız gerekir. Aksi takdirde asgari ücretin 3 katı ceza kesilebilir. Başvuru için şu belgeler hazırlanır:
- 2 adet SSK işyeri bildirgesi (matbu)
- İşyeri Yetkili Bilgileri (matbu)
- Müdürün ve ortakların nüfus cüzdanı Suretleri
- Müdürün ve ortakların ikametgah ilmühaberleri
- Belediye küşat ya da işyeri açma izin belgesi fotokopisi
- Vergi levhası fotokopisi
- Bağlı bulunduğu Oda, dernek veya birliklerden alınacak kayıt sureti
- Ticaret Sicili Kuruluş Gazetesi
- Müdür imza sirküleri
- Kira kontratı veya tapu fotokopisi
- Defter ve belge düzenleyen muhasebeci-mali müşavirlerin belgesi
- İş ihaleli ise ihale sözleşmesi veya işyeri teslim tutanağı
Kaynak: Şirket yapıları ve Kuruluş aşamaları-KOSGEB
0 comments